W telewizji czy innych mediach bardzo często mówi się o "refluksie". Mnóstwo reklam zachęca do kupna specyfików mających usunąć związane z nim przykre dolegliwości. Czy "refluks" to zatem choroba, którą koniecznie trzeba leczyć?
Refluks z reklam to sformułowanie trochę uproszczone, potoczne, sugerujące chorobę.
Z medycznego punktu widzenia refluksem, a ściślej refluksem żołądkowo-przełykowym (bo zdarzają się też inne) nazywa się sytuację, w której treść z żołądka przedostaje się wstecznie do przełyku. Dochodzi do niego w wyniku rozluźnienia mięśnia znajdującego się na granicy żołądka i przełyku tzw. dolnego zwieracza przełyku. W większości przypadków jest to zjawisko fizjologiczne występujące kilkakrotnie w ciągu doby, u ludzi każdym wieku, najczęściej po posiłku. Większość takich epizodów trwa krótko (do 3 minut) i nie daje żadnych dolegliwości. Dolny zwieracz przełyku osiąga dojrzałość po 3 miesiącu życia ( choć u niektórych dzieci nawet do 18 miesiąca) i to jest przyczyną dość częstych ulewań i wymiotów u niemowląt. Najczęściej objawy te ustępują samoistnie między 12 a 24 miesiącem życia.
Do choroby refluksowej przełyku (GERD- ang. gastroesophageal reflux disease) dochodzi kiedy zawartość żołądka cofając się do przełyku powoduje objawy, które różnią się w zależności od wieku. U niemowląt są to najczęściej wymioty i ulewania, które mogą być na tyle uporczywe, że wpływają na słaby przyrost masy ciała malucha. (Jeśli dziecko ulewa, ale prawidłowo przybiera na wadze wtedy mówimy o refluksie, a nie chorobie refluksowej, a dzieci te nazywa się "szczęśliwymi ulewaczami"). Dodatkowo obserwuje się niepokój przy karmieniu, zaburzenia po łykania oraz rzadziej odgięciowe ułożenie ciała ( z główką wygiętą ku tyłowi). U starszych dzieci choroba refluksowa może powodować bóle brzucha, nudności, odbijanie, zgagę, zaburzenia połykania. Może także wywoływać szereg objawów, które mogą być mylnie wiązane z innymi układami wpływając na opóźnienie prawidłowego rozpoznania. Wśród objawów tych znajdują się kaszel ( mogący sugerować astmę czy inne choroby układu pokarmowego), ból zamostkowy (choroby serca i układu krążenia) czy nieprzyjemny zapach ust lub ubytki szkliwa zębów( problemy stomatologiczne).
Do powikłań nieleczonej choroby refluksowej należą m.in. trudności z połykaniem lub odmawianie jedzenia, chrypka, przewlekły kaszel, zapalenie przełyku lub krtani, nawracające zapalenia ucha środkowego czy płuc a także anemia.
Do prawidłowej diagnozy często wystarcza dokładne zebranie wywiadu oraz badanie. W razie wątpliwości w celu potwierdzenia rozpoznania wykonuje się badania takie jak pH- metria, endoskopia a w wyjątkowych przypadkach badanie radiologiczne z użyciem kontrastu. U starszych dzieci w celu diagnostycznym można stosować próbnie terapię farmakologiczną przez okres 4 tygodni - ustąpienie objawów potwierdza wstępną diagnozę. Należy jednak pamiętać, że w przypadku podejrzenia refluksu należy zawsze skonsultować się z lekarzem unikając leczenia ?na własną rękę? przy pomocy preparatów dostępnych bez recepty!
Istnieją 3 metody leczenia refluksu: zmiana stylu życia, leczenie farmakologiczne oraz ( w ostateczności) leczenie operacyjne. W przypadku niemowląt po pojęciem "zmiana stylu życia" rozumiemy ewentualną zmianę mieszanek mlecznych na mleka hipoalergiczne, ponieważ GERD często wiąże się z alergią na mleko krowie oraz uzupełnienie diety o tzw. "zagęszczacze" - kleik ryżowy lub tzw. mleka AR (zagęszczane mączką z ziaren chlebowca świętojańskiego). Istotna jest także pozycja w jakiej dziecko układa się do snu - z uniesieniem górnej części ciała pod kątem 30 stopni (najprościej podłożyć klin pod materacyk w łóżeczku), w przypadku gdy dziecko nie śpi po jedzeniu korzystnie jest ułożyć je na brzuszku.
W przypadku starszych dzieci ważną rolę odgrywa tzw. postępowanie antyrefluksowe, na które składają się zasady ogólne (nawyki) oraz dieta - więcej tu http://annaratajczak.pl/dzieci/dieta-w-refluksie-zoladkowo-przelykowym-gerd/
W przypadku braku skuteczności wyżej opisanego postępowania, po konsultacji z lekarzem, wdraża się leczenie farmakologiczne. Leczenie operacyjne stosuje się jako ostateczność u dzieci z ciężką postacią choroby refluksowej oraz w przypadku wad wrodzonych przewodu pokarmowego.
Refluks żołądkowo-przełykowy to przypadłość, która dotyka coraz większej liczby dzieci. Zła dieta, coraz mniejsza aktywność fizyczna prowadząca do otyłości powodują, że stale przybywa dzieci cierpiących z powodu tego schorzenia. Warto zatem pamiętać, że właściwa dieta i nawyki żywieniowe oraz regularny wysiłek fizyczny często pozwalają uniknąć rozwoju choroby, natomiast u dzieci chorych często zapobiegają przedłużającemu się leczeniu farmakologicznemu. Myślę zatem, że warto spróbować!